بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و هم افزایی فراکسیون های کلروفرمی عصاره ریشه گیاه کمای بیابانی

زمینه و هدف: گیاه کمای بیابانی (ferula szowitsiana) متعلق به خانواده چتریان و از گیاهان دارویی بومی ایران و آسیای مرکزی می باشد. صمغ حاصل از ریشه گیاهان جنس کما در درمان بیماری های گوارشی و روماتیسم کاربرد دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات فراکسیون های عصاره کلرفرمی ریشه گیاه کمای بیابانی طراحی و اجرا شده است. روش بررسی: در این مطالعه تجربی اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و هم افزایی عصاره ی کلروفرمی و فراکسیون های فعال ریشه (cef1-cef15) بر روی برخی باکتری های گرم مثبت و گرم منفی و قارچ های کاندیدا کفیر و کریپتوکوکوس نئوفورمانس (غلظت های 2/0 تا 4 میلی گرم بر میلی لیتر و با مضرب 2) با روش انتشار در آگار و تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی بررسی گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که عصاره و اجزای مختلف آن ، اثرات ضد میکروبی قابل ملاحظه ای بر روی میکروارگانیسم های مورد آزمون دارند. میانگین قطر هاله های عدم رشد بین 7 تا 23 میلی متر برای اجزای مختلف عصاره ثبت شد. عمده ترین اثر ضد میکروبی از 15 جزء حاصله در جزء cef6 و روی باکتری باسیلوس سوبتیلیس و قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمانس (به ترتیب با قطر هاله 4/15 و 1/23 میلی متر) دیده شد. جزء cef5 اثر مهار کنندگی روی رشد هیچکدام از میکروارگانیسم ها نداشت. بیشترین اثرات هم افزایی اجزا، با آنتی بیوتیک های اریترومایسین و تتراسایکلین با اجزای cef1، cef9، cef10 و cef11 روی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین و باسیلوس سوبتیلیس مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد عصاره و اجزای حاصله از گیاه کمای بیابانی خواص ضد قارچی و ضد باکتریی قابل قبولی از خود نشان می دهند که می توانند به عنوان منبع بالقوه برای ترکیبات جدید ضد باکتری در نظر گرفته شوند.